Może
okazać się, że to co nazywamy Bogiem i co w tak oczywisty sposób
sytuuje się w innym planie, który nie podlega ani logice ani
czasowej i przestrzennej rzeczywistości, jest jednym z naszych
sposobów istnienia, naszym odczuwaniem samych siebie w innym
wymiarze bycia. Pessoa
Głębokie
wewnętrzne doświadczenie jest dzielone i nie może być nie
dzielone. Pragnienie by się nim dzielić przychodzi prawdopodobnie z
wtargnięcia refleksji pod wpływem separacji na ja i innych, która
to separacja zanika w głębokim wewnętrznym doświadczeniu.
Refleksja przychodzi później i jest czyniona z punktu widzenia
separacji. Separacja nie jest dzielona. Można to przedstawić w ten
sposób: takie wewnętrzne doświadczenie nie może być nie dzielone
dokładnie dlatego, że z samej swej natury jest wewnętrznie
dzielone, ale nie może ono być bezpośrednio zakomunikowane z
punktu refleksji w stanie separacji, i tak pragnienie by się nim
dzielić może powstać w separacji, i pragnienie to powstaje z
przeoczenia faktu, że doświadczenie to jest już
dzielone ze samej swej
natury.
Ciała (mentalne lub fizyczne) są tym co separuje (a z nimi słowa i przestrzenna bliskość), pewne uczucia przyciągają odseparowane do siebie i częściowo unicestwiają separację. Świadomość jednoczy w jedni. Separacja zakłada jedność, jedność zakłada separację i nie ma tu finałowej satysfakcji czy rozwiązania tak długo jak każde pragnie czy obawia się innych. Nanamoli Thera
Ciała (mentalne lub fizyczne) są tym co separuje (a z nimi słowa i przestrzenna bliskość), pewne uczucia przyciągają odseparowane do siebie i częściowo unicestwiają separację. Świadomość jednoczy w jedni. Separacja zakłada jedność, jedność zakłada separację i nie ma tu finałowej satysfakcji czy rozwiązania tak długo jak każde pragnie czy obawia się innych. Nanamoli Thera
Zaprzeczenie
uniwersalnemu porządkowi odkrytemu przez naukę i ucieleśnionemu w
jej prawach, nie jest w żadnym wypadku zaprzeczeniem tego, że nauka
odkryła jakiś porządek. Ani nie jest to zaprzeczenie istnienia
jakiegoś uniwersalnego porządku. Jeżeli jak można pomyśleć,
jest uniwersalny porządek o bardziej fundamentalnej strukturze niż
ten odkryty przez naukę (choć teoria kwantowa w mętny sposób jest
częściowo tego świadoma), możemy całkiem dobrze przyznać temu
naukowemu porządkowi ograniczoną ważność w obrębie
uniwersalnego porządku (logicy, których zadaniem jest dociekanie
tych spraw, w pełni zdają sobie sprawę z tego, że prawa naukowe
są tylko prawdopodobne
a nie z pewnością
prawdziwe). Nanavira
Thera
Aby
osiągnąć doskonałość, trzeba odejść w sferę nieludzkiego
chłodu, a tam człowiek nie miałby serca, żeby kochać własną
doskonałość. Pessoa
Wyrocznia, która
powiedziała: "Poznaj samego siebie", zadała pracę
cięższą niż wszystkie prace Herkulesa i zagadkę bardziej zawiłą
niż zagadki Sfinksa. Pessoa
Jeżeli dobrze
rozważyć, jak wielki i obchodzący nas jest problem istnienia,
tego dwuznacznego, udręczonego przelotnego, przypominającego sen -
tak wielkiego i tak nam bliskiego, że kiedy człowiek je sobie
uprzytamnia, zaćmiewa wszystkie inne problemy - i jeśli dostrzega
się jednocześnie, jak wszyscy ludzie - z niewielkimi i nielicznymi
wyjątkami - nie uświadamiają sobie wyraźnie tego problemu, co
więcej, wydają się go w ogóle nie dostrzegać, lecz troszczą się
raczej o wszystko inne i żyją tylko z dnia na dzień, prawie bez
zastanowienia nad dłuższym okresem ich osobistej przyszłości,
gdyż albo pod tym względem zadowalają się jakimkolwiek systemem
metafizyki ludowej i to im wystarcza - jeśli powiadam, dobrze to
zważyć, to można dojść do wniosku, że człowiek zwie się
istotą myślącą tylko w bardzo przenośnym sensie.
Schopenhauer
Królewska korona
i płaszcz nigdy nie są tak wielkie, jak wtedy, gdy odchodzący król
porzuca je na ziemi. Pessoa
Najlepszą, godną
cesarskiej purpury rzeczą jest abdykacja. Najwyższe cesarstwo
należy do Cesarza, który abdykuje z całego normalnego życia i ze
współżycia z innymi, bo wtedy troska o władzę przestaje
przytłaczać go jak wagon diamentów. Pessoa
„Cały
świat jest sceną i wszyscy mężczyźni i kobiety są na niej
aktorami” mówi Szekspir. Ale w rzeczywistości tylko mężczyźni
i kobiety obserwowani przez publiczność są na niej aktorami. Ja na
przykład - i to uważam za jedno z moich największych
błogosławieństw, póki trwa - na którego publiczność się nie
gapi, nie jestem aktorem ale tylko dekoratorem sceny (scena jest
zasłonięta gdy ja i mi podobni się po niej poruszają). (Potem
dodane) Lub to jest jak bym chciał by było zawsze.
Nanamoli Thera
Gwelfowie byli
skłonni przyjąć Dantego z powrotem do Florencji, jeśli na znak
pokuty przejdzie nocą po ulicach z płonącą świecą. To właśnie
ta świeca, której nie wolno zapalić. Raczej wlec się dalej w
ciemności i na obczyźnie. Marai
Imię
pod którym jesteśmy znani, jest tylko najbardziej znanym z naszych
pseudonimów. Gomez Davila
Być może całe
moje wnętrze, to tylko maszyneria do ustalenia tego, kim nie jestem.
Pessoa
To
nasze oczy oślepiają nas, to nasze uszy czynią nas głuchymi.
Nanamoli Thera
Jesteśmy
śmiercią. To, co uważamy za życie, to sen rzeczywistego życia,
to śmierć tego, czym jesteśmy naprawdę. To światy zmieniają się
przed naszymi oczyma. (…) Śpimy a to życie jest naszym snem - nie
w sensie metaforycznym lub poetyckim, lecz w sensie rzeczywistym.
Pessoa
Możemy
starć się nie oto, by poszerzać naszą wiedzę, ale oto, by
dokumentować naszą ignorancję. Gomez Davila
To
nie zdobycie wiedzy powinno być naszym głównym celem, ale
eliminacja ignorancji, która jest fałszywą wiedzą. Wei wu wei
Życie
jest codzienną walką z własną głupotą. Gomez Davila
Nie znam nic
wspanialszego, ani odpowiedniejszego dla prawdziwie wielkiego
człowieka niż cierpliwa i ekspresyjna analiza naszych form
nieznajomości siebie, świadome rejestrowanie nieświadomości
naszych świadomości, metafizyka autonomicznych cieni, poezja
zmierzchu deziluzji. Pessoa
„Wybaw
mnie od tej godziny” - głosi Naśladowanie. „Wybaw mnie od
wszystkich godzin” byłoby słuszniejsze. Cioran
Spójrz
w serca ludzi wokół ciebie. Odnajdziesz różnorodność
doświadczeń, przez które nie byłbyś w stanie przejść nawet
przez tysiące lat. Ucz się z cierpienia innych i oszczędź sobie
własnego. To nie doświadczenia potrzebujesz, ale wolności od
wszelkiego doświadczenia. Nisargadatta Maharaj
Jedyna
prawdziwa arystokracja polega na tym, że nigdy się niczego nie
dotyka. Nigdy się nie zbliżać – oto co znaczy być szlachcicem.
Pessoa
Świadek
zaangażowany w to co postrzega, jest osobą; świadek stojący
osobno, nieporuszony i niedotykalny, jest wieżą obserwacyjną
rzeczywistego, punktem w którym przytomność, nierozłączna z
niemanifestującym się, wchodzi w kontakt z zamanifestowanym.
Nisargadatta Maharaj
„To
tylko eskapizm” powiadają ale gdyby nagle uwierzyli, że ucieczka
rzeczywiście jest możliwa czy mamy przypuszczać by nie
skorzystali? Nanamoli Thera
Był
czas, że zbiegów z obozów koncentracyjnych nazywano eskapistami.
Lec
Broń
posterunku który ci wyznaczyła Natura! Jaki to posterunek? Pytasz.
Prawdziwego człowieka. Seneka
To
siła charakteru, a nie wiedza jest najmocniejszą, wewnętrzną
obroną dla człowieka. Jeśli ją utraci, staje się igraszką
okoliczności. Le Bon
Życie
nasze, powiedział Pitagoras, podobne jest wielkiemu i ludnemu
zebraniu na czas olimpijskich igrów; jedni ćwiczą ciała, aby
osiągnąć chwałę w zapasach; drudzy wynoszą towary na sprzedaż
dla zysku; są inni, wierzę nie najgorsi, którzy nie szukają innej
korzyści, jeno patrzeć jak i dlaczego każda rzecz się dzieje, i
być spektatorami życia drugich, aby o nim sadzić i wedle tego
kierować swoim. Montaigne
Utrzymywać
samodyscyplinę i obserwować, jak odsłania się życie, jak ludzie
odrzucają maski, milczeć i obserwować – co za przeżycie! Marai
Przeciwstawiając
się współczesnemu usuwaniu tajemnicy, stwierdźmy jej
wszechobejmującą obecność. Gomez Davila
Powiecie
na to, że nie wiemy, czym jest życie, a jednak żyjemy … Ale czy
rzeczywiście żyjemy? Czy życie bez świadomości tego, czym jest
życie, można nazwać życiem? Pessoa
Życie
dąży w sekrecie (choć czasami o tym krzyczy, tylko my nie
słyszymy) do tego, żeby przestać być. Ceronetti
Żyć
jest bardzo niezdrowo. Kto żyje, ten umiera. Lec
Nieśmiertelny
jest również ten, co się nie narodził. Lec
Jestem
człowiekiem dla którego świat zewnętrzny jest wewnętrzną
rzeczywistością. Czuję to nie metafizycznie, lecz zmysłami, które
służą do rejestrowania rzeczywistości. Pessoa
Przyczyną
mdłości są uczucia. Na dnie serca jest tylko ropa, są ciepłe
fetory. Więc pragnę zwrócić moją odrębność w stronę umysłu
nieskalanego pomyjami życia, oczyszczonemu ze zmysłowych osadów,
ku myśli białej i chłodnej jak marmur, myśli zerwanej z łańcucha
duszy. Niech żaden ślad emocji nie zakłóci spokoju twych sądów.
Długo grałeś pierwsze skrzypce wśród pozorów tego świata.
Przyszedł czas, byś znalazł w sobie — wyzbywając się liryzmu
surową moc oddzielenia, która uzbroi umysł w kolce. Spójrz na to,
co przydarza się innym i tobie samemu, tak jakbyś nie był nikim,
jak gdyby nikt nikim nie był; patrz jak diabeł, którego zbrzydziło
zło, jak demon, który przekroczył zakaz. A wtedy Stawanie się —
przerażone obiektywnym chłodem umysłu — ostatecznie zawiesi swój
krok.
Cioran
Jeżeli
postrzegamy ten świat jako złudzenie lub zjawę, możemy też
postrzegać wszystko, co nam się wydarza, jako sen, coś co udawało,
że istnieje, dopóki spaliśmy. Wówczas rodzi się w nas subtelna i
głęboka obojętność wobec wszystkich życiowych przykrości i
niepowodzeń. Pessoa
Między
trzęsieniem ziemi i wojenną masakrą nie ma dla mnie większej
różnicy niż między morderstwem za pomocą kuchennego noża i
morderstwem za pomocą sztyletu. Immanentny potwór, który
zamieszkuje materię, tak samo się posługuje – na swoją korzyść
lub niekorzyść, co jak się zdaje, jest mu obojętne –
poruszeniem głazu gdzieś w górze, jak poruszeniem zazdrości lub
żądzy w ludzkim sercu. Głaz spada i zabija człowieka; żądza lub
zazdrość uzbrajają rękę i ręka zabija człowieka. Pessoa
Nie
chciałem odczuwać życia ani dotykać rzeczy, wiedząc z
doświadczenia, że kiedy tylko mój temperament wchodzi w zaraźliwy
kontakt ze światem, odczuwanie życia jest dla mnie zawsze bolesne.
Jednak unikając tego kontaktu, izolowałem się, a izolując się,
zaogniałem moją już i tak nadmierną wrażliwość. Pessoa
Nie
pragnę zrozumieć, nie analizować ... Postrzegać się jako część
natury, obserwować swoje wrażenia jak łąkę ...to jest prawdziwa
mądrość. Pessoa
Tylko
niewielu rodzi się szlachetnymi, lecz jeszcze mniej umiera
szlachetnie. Gomez Davila
Prawdziwym
mędrcem jest ten, kto nastraja się w taki sposób, aby zewnętrzne
zdarzenia wpływały nań w jak najmniejszym stopniu. W tm celu musi
się opancerzyć, otaczając się taką rzeczywistością, która
jest dla niego bliższa niż faktu, dzięki czemu fakty będą do
niego docierać poprzez tą rzeczywistość - i do niej dostrojone.
Pessoa
Postrzeganie
naszego największego lęku jako incydentu bez znaczenia, nie tylko w
życiu wszechświata, ale i w życiu naszej duszy, to początek
mądrości. Utrzymanie tej perspektywy w samym środku tego lęku to
pełna mądrość. W chwili gdy cierpimy, ludzki ból wydaje się nam
nieskończony. Ale nawet ludzki ból nie jest nieskończony, bo nic,
co ludzkie, nie jest nieskończone, a nasz ból nie ma żadnej
wartości poza tym, że jest bólem którego doświadczamy. Pessoa
Inni
wyższego rodu, odrzucili wszelką działalność publiczną, nie
chcąc i nie pragnąc niczego, i starają się nieść na kalwarię
zapomnienia krzyż samego bycia. Daremny to trud, jeśli nie ma się
tego co miał niosący Krzyż - świadomości o boskim rodowodzie.
Pessoa
Trzeba
by było umieć połączyć przeciwieństwa, miłość cnoty z
obojętnością na opinię publiczną, zamiłowanie do pracy z
obojętnością na sławę, troskliwość o zdrowie z obojętnością
dla życia. Chamfort
Wyrzec
się życia, aby nie wyrzekać się samego siebie. Pessoa
Wyrzekając
się świata i majątku, znalazłem szczęście, spokój, zdrowie,
nawet bogactwo; i wbrew przysłowiu spostrzegam, że kto opuszcza
grę, wygrywa. Chamfort
Wspaniałość
ducha wywodzi się czasem z cierpliwie przezwyciężanej mierności.
Gomez Davila
Każda
przyjemność jest występkiem, bo szukanie przyjemności jest tym,
co robią wszyscy, a jedynym naprawdę poważnym występkiem jest
robienie tego, co wszyscy. Pessoa
Pytałem
pana N... czemu żadna przyjemność nie ma nad nim władzy; odparł:
„To nie znaczy, abym nie był wrażliwy na nie, ale nie ma ani
jednej, która by mi się nie zdawała przepłacona. Sława naraża
na potwarz, szacunek ludzki wymaga nieustannych starań; przyjemności
– ruchu i zmęczenia. Życie towarzyskie pociąga tysiąc utrapień;
wszystko widzą, znają, sądzą, świat nie przedstawia dla mnie nic
takiego, abym wchodząc w siebie samego, nie znalazł tegoż samego w
lepszym gatunku. Z tych po sto razy ponawianych doświadczeń
wynikało, że nie będąc z natury apatyczny ani obojętny, popadłem
w jakiś bezwład: doraźne moje położenie zawsze mi się wydaje
najlepsze, ponieważ zaleta jego mieści się w tym bezruchu i rośnie
wraz z nim. Miłość jest źródłem udręki; rozkosz bez miłości
parominutową przyjemnością; małżeństwo gorsze niż wszystko
inne; zaszczyt ojcostwa wiedzie za sobą szereg niedoli; dom otwarty
to zajęcie godne oberżysty. Nędzne pobudki, które sprawiają, że
świat poszukuje człowieka lub szanuje go, są zbyt przejrzyste,
mogą zmamić chyba głupca albo pochlebić człowiekowi śmiesznie
próżnemu. Stąd wyciągnąłem wniosek, że spokój, przyjaźń i
myśl to jedyne dobra, które przystały człowiekowi, skoro
przekroczył wiek szaleństwa”. Chamfort
Tak
jak elektryczność jest uczyniona z pozytywnego i negatywnego
przepływu – tak też ludzkie życie jest systemem atrakcji i
odpychania. Zgaś przepływ jeżeli pragniesz spokoju. - Tak, ale
gdzie jest wyłącznik? Nanamoli Thera
Człowiek
bez zasad bywa też człowiekiem bez charakteru, gdyż jeśliby się
urodził z charakterem, poczułby potrzebę stworzenia sobie zasad.
Chamfort
Na
palcach rąk można policzyć życia, które związane są ze swoim
przeznaczeniem, prawie wszystkie są bowiem bezwolnymi szeregami
przyczyn i skutków. Gomez Davila
Życie
bez celu jest błądzeniem. Seneka
Jest
w najwyższym stopniu trudne być naturalnym. Jest w najwyższym
stopniu nienaturalne być normalnym. Nanamoli Thera
Mnie
się zdaje, że nawoływać do bohaterstwa może tylko ktoś, kto sam
jest bohaterem. Witkacy
Wędrujemy
po opuszczonych miejscach, gdzie odnaleźć można wiele traktów i
ścieżek z których wnioskujemy o ruchach bohaterów i bogów i tak
tkamy historię. Ale gdyby nasza wizja stała się jaśniejsza,
moglibyśmy odkryć, że wszystkie te trakty i ścieżki są
wydeptane przez nas samych w czasie naszych wcześniejszych wędrówek.
Nanamoli Thera
N...
powiedział, że człowiek rozumny, przenikliwy i wiedzący
społeczeństwo takim jak jest, znalazłby wszędzie tylko gorycz.
Trzeba brać rzeczy od wesołej strony, przyzwyczaić się, patrzeć
na ludzi jak na pajaców, a na społeczeństwo jak na deskę, po
której ci pajace skaczą. Z tą chwilą wszystko się zmienia,
poszczególne profesje, właściwe im próżnostki, odcienie ich u
różnych ludzi, hultajstwa, szalbierstwa, wszystko robi się zabawne
i – człowiek żyje zdrów. Chamfort
… to
zażyłość z ludźmi, a nie zwykły kontakt, jest czynnikiem
szkodliwym. Pessoa
Poszukiwanie
„fascynujących” różnic między ludźmi wiedzie do odkrycia
„przerażającej” jednakowości ludzi. „Fascynujących”ponieważ
zawsze ma się nadzieję spotkać cudowną osobę, która będzie
„radykalnie odmienna” i w końcu nasze poszukiwania ustalają
fakt, że ludzie są nieznacznymi wariacjami na ten sam ludzki temat
i jest „przerażające” odkryć, że to poszukiwanie było po
prostu ucieczką od monotonii. Nanamoli Thera
Człowiek,
który z wytrwałością nie pozwala się uginać ani swemu rozumowi,
ani swej uczciwości, ani nawet swej sumienności pod ciężarem
żadnego z bezmyślnych lub niemoralnych konwenansów społecznych,
który nie ustępuje nigdy w wypadkach, kiedy interes nakazuje mu
ustąpić, kończy niechybnie na tym, że zostaje bez poparcia i
przyjaciół, oprócz istoty abstrakcyjnej, która nazywa cnotą i
która pozwala mu umrzeć z głodu. Chamfort
...niechby
się ze mną większość ludzi nie zgadzała, a twierdziła
przeciwnie niż ja, aniżeliby ja sam, jedną jednostką będąc,
miał nosić w sobie rozdźwięk wewnętrzny i sprzeczne myśli
wygłaszać. Platon
Mam
wrażenie, że jeszcze nigdy w życiu nie miałem wszystkiego do tego
stopnia, tak absolutnie gdzieś – i pewnie dlatego jest mi tak
dobrze. Bobkowski
Wszystkie
te niefortunne przypadki naszego życia, kiedy jesteśmy śmieszni,
żałośni lub lekceważeni, powinniśmy traktować, w świetle
naszych wewnętrznej jasności, jako niewygody podróży. Jesteśmy
na tym świecie tylko pasażerami, podróżnikami, chcąc nie chcąc,
między niczym a niczym lub między wszystkim i wszystkim, i nie
powinniśmy przypisywać zbyt dużej wagi do przykrych niespodzianek
na trasie, do wybojów na drodze. Pessoa
Jeżeli
wrażliwy i prostolinijny człowiek przejmuje się złem i
niesprawiedliwością świata, to w naturalny sposób najpierw
próbuje zaradzić ich najbardziej bezpośrednim przejawom - a
znajdzie je w samym sobie. Ta praca zajmie mu całe życie. Pessoa
Nie
akceptuję, nigdy nie akceptowałem i chyba nigdy nie zdołam
zaakceptować tego zwyrodniałego poglądu, zgodnie z którym
jesteśmy, jako dusze, konsekwencjami materialnej rzeczy zwanej
mózgiem, której przyrodzonym lokum jest inna materialna rzecz,
zwana czaszką. Pessoa
Nie posiadam
własnego ciała - jak wiec mógłbym posiąść coś ciałem? Nie
posiadam własnej duszy - jak więc mógłbym posiąść coś duszą?
Pessoa
Immanentna
jałowość wszystkich form działania już od czasu mojego
dzieciństwa była jednym z najukochańszych kryteriów mojej
obojętności - obojętności nawet wobec samego siebie. Pessoa
Prawdziwa
inteligencja by inspirować, nie musi działać. Wystarczy sama jej
obecność. Gomez Davila
Z
mojej odmowy współpracy ze światem zewnętrznym wynika, między
innymi, ciekawe zjawisko psychiczne.
Wstrzymując
się całkowicie od działania i traktując wszystko obojętnie,
udaje mi się widzieć świat zewnętrzny (kiedy poświęcam mu
uwagę) z doskonałą obiektywnością. Skoro nic mnie w nim nie
absorbuje ani nie daje powodu, aby go odmieniać, nie odmieniam go.
Pessoa
Kiedy
mierzymy wysoko, nie ma publiczności zdolnej stwierdzić, czy
trafiamy. Gomez Davila
Momentem
największej jasności ludzkiego umysłu jest ten, w którym człowiek
wątpi w swoje wątpienie. Gomez Davila
Człowiek
wyższy różni się od człowieka niższego i od jego zwierzęcych
braci prostą cechą ironii. Ironia jest pierwszym symptomem tego, że
świadomość stała się świadoma. A można przechodzić przez dwa
etapy: etap, który wyznaczył Sokrates, mówiąc: "Wiem, że
nic nie wiem", i etap, który wyznaczył Sanches, mówiąc "Nie
wiem nawet tego, ze nic nie wiem". Na pierwszym etapie wątpimy
w siebie w sposób dogmatyczny i każdy wyższy człowiek ten etap
osiąga. Na drugim etapie wątpimy w siebie i w swoje zwątpienie; i
niewielu go osiągnęło. Pessoa
Z
czego zrezygnowaliśmy? Z pozorów. Ta rezygnacja jest bardzo trudna,
bo one są przecież samą „substancją” życia. Cioran
Przynależność
do jakiejś szkoły myślenia powoduje, że traci się własną
indywidualność, zaś brak takiej przynależności uniemożliwia
zdobycie prestiżu. Le Bon
W
tym kolektywnym świecie (kolektywne są w nim szaleństwo i zagłada,
przed czym nie ma indywidualnej ucieczki) a więc w tym kolektywnym
świecie pozostać prywatnym człowiekiem i wytrwać jako prywatny
człowiek: nie potrafiłbym chyba chwilowo wskazać bardziej
heroicznego przedsięwzięcia. Kertesz
Nie
wystarczy nie należeć do niczego, trzeba możliwie dokładnie
wiedzieć, do czego się nie należy. Kertesz
Żeby
ktoś nie zależał od nikogo, żeby był człowiekiem według swego
serca, według swoich zasad, według swoich uczuć, oto co spotykałem
najrzadziej. Chamfort
Choremu
moralnie choroby szybko zaczynają wydawać się samym zdrowiem.
Gomez Davila
Jeżeli
rzeczywiście mamy coś zdziałać, jeśli jakiś cel wciąga nas bez
reszty, to nie możemy wymagać, byśmy byli w ciągłej
dyspozycyjności wobec bliźnich, byśmy poświęcali czas na
przypadkowe dobre uczynki. Ortega y Gasset
Człowiek
wybrany czy wybitny odczuwa wewnętrzną potrzebę odwoływania się
do norm zewnętrznych, od niego samego doskonalszych, którym
dobrowolnie może służyć. Ortega y Gasset
...podziału
ludzkości na dwa typy osobników – tych, którzy stawiają sobie
duże wymagania, przyjmując na siebie obowiązki i narażając się
na niebezpieczeństwa i tych, którzy nie stawiają sobie samym
żadnych specjalnych wymagań, dla których żyć, to pozostawać
takim, jakim się jest, bez podejmowania jakichkolwiek wysiłków w
celu samodoskonalenia, to płynąć przez życie jak boja, poddając
się biernie zmiennym prądom morskim. Ortega y Gasset
Przypomnijmy,
że człowiek wybitny tym się różni od człowieka pospolitego, że
ten pierwszy ma duże wymagania wobec siebie samego, natomiast ten
drugi, zachwycony własną osobą, niczego od siebie nie wymaga,
będąc zupełnie zadowolonym z tego czym jest. W przeciwieństwie do
tego, co się powszechnie sądzi, to właśnie ludzie wybrani, a nie
masy, żyją w prawdziwym poddaństwie. Życie nie ma dla nich smaku,
jeśli nie polega na służeniu czemuś transcendentalnemu. Dlatego
też takiej służby nie odbierają jako ucisku Ortega y Gasset
„Szczęście
– powiedział N... nie jest rzeczą łatwą. Bardzo trudno jest
znaleźć je w sobie, a niepodobna gdzie indziej”. Chamfort
Najwyraźniejszą
oznaką mądrości to stałe zadowolenie; oblicze jej jest jako
horyzont nad księżycem, zawsze pogodny. Montaigne
Jak
się dowiedzieć, że się ma rację? Kryterium jest proste: jeśli
inni się od was odsuwają, bez wątpienia jesteście bliżej istoty
rzeczy niż oni. Cioran
Nie
zna się wcale człowieka, jeśli się nie zna go bardzo dobrze; lecz
mało jest ludzi zasługujących, żeby ich studiowano. Stąd
pochodzi, że człowiek prawdziwej wartości nie kwapi się w ogóle,
żeby być znanym. Wie o tym, że mało ludzi może go ocenić, że
każdy z tej małej liczby posiada swoje stosunki, swoje interesy,
swoją miłość własną, co przeszkadza mu udzielać zasłudze
takiej uwagi, jakiej trzeba, żeby ją umieścić na właściwym
miejscu. Co do pochwał banalnych i zużytych, którymi ją darzą,
skoro podejrzewają jej obecność, nie mogą one pochlebić
zasłudze. Chamfort
Akt cnoty,
poświęcenie albo swych interesów, albo siebie samego jest potrzebą
duszy szlachetnej, miłością własną serca udzielającego się i,
w pewnym znaczeniu, egoizmem wielkiego charakteru. Chamfort
Jest
rodzaj geniuszy, który odkryć potrafią jedynie geniusze. Lec
Mieć
„kulturę geniusza” znaczy umieć z radością uznać coś
wyższego od nas, niedostępnego i zaakceptować to jako możliwość
własnego dźwignięcia się w górę: a więc nie ma tu śladu
niechęci wobec tamtego, że wspiął się tak wysoko, lecz
przeciwnie, radość, że samemu można się znaleźć obok niego.
Liiceanu
Jest
coś definitywnie nikczemnego w tym, kto uznaje tylko sobie równych,
kto mozolnie nie szuka lepszych od siebie. Gomez Davila
Szlachetny jest nie ten, kto uważa że istnieją gorsi od niego, lecz ten, kto umie dostrzec lepszych od siebie. Gomez Davila
Szlachetny jest nie ten, kto uważa że istnieją gorsi od niego, lecz ten, kto umie dostrzec lepszych od siebie. Gomez Davila
Człowiekiem
szlachetnym jest ten, który stawia sobie wymagania, jakich nie
stawiają mu okoliczności. Gomez Davila
Mało trzeba by
uczynić mędrca szczęśliwym, nic nie może głupca uczynić
szczęśliwym; dlatego prawie wszyscy ludzie są nieszczęśliwi. La
Rochefoucauld
Inteligencja jest
pociągiem z którego tylko nieliczni nie wysiadają – jeden za
drugim – na kolejnych stacjach. Gomez
Davila
Nie
powinniśmy się starać, by inteligentna myśl wydawała się
inteligentna temu, komu brakuje inteligencji. Gomez Davila
Święty
Hieronim powiada, że nie warto grać na cytrze przed osłem. Marai
Nie otchłań
dzieli, ale różnica poziomu. Lec
Wśród ślepców
i jednooki zaniewidzi. Lec
Cóż z szerokich
horyzontów, najczęściej można je odsłonić tylko w najwęższym
kręgu. Lec
Odrzucenie
jakiejś ogólnej idei jest pierwszym zwiastunem tego, że zaczynamy
rozumieć. Gomez
Davila
Nadzieja
jest tylko szarlatanką, która nas oszukuje ustawicznie. I dla mnie
szczęście zaczęło się od chwili, kiedy ją utraciłem. Chętnie
bym umieścił nad bramą do raju wiersz, który Dante umieścił nad
wejściem do piekła: Lasciate ogni speranza, voi
ch'intrate. Chamfort
Jasność umysłu
jest szczepionką przeciw życiu. Cioran
Że patrzyłem
bez trwogi w oczy śmierci? Patrzyłem przecie przedtem w oczy życiu.
Lec
Śniła mi się
reklama środków antykoncepcyjnych: „Nie urodzeni będą was
błogosławić!” Lec
Zastanawiam się
co Kodeks powinien karać bardziej: umyślne czy nieumyślne
spowodowanie życia? Lec
Wartość
człowieka mierzy się jedynie tym, czego nie zrobił, chwilami jego
powściągów i zamyślenia. Cioran
Myślę, że
jedynym udanym momentem historii jest starożytność w Indiach,
gdzie człowiek wiódł życie kontemplacyjne, poprzestawał na
przyglądaniu się rzeczom, rezygnując z zajmowania się nimi. Tylko
wówczas życie kontemplacyjne było rzeczywistością. Cioran
Przez kogo
zaznałeś szczęścia, przez tego też zaznasz nieszczęścia.
Błogosławiony przez bogów, kto nie przywiązuje się do nikogo.
Cioran
Szczęście jest
kwestią dyscypliny. Marai
N... powiedział,
że gonić za fortuną kosztem nudy, zabiegów, nadskakiwania możnym,
zaniedbywania uprawy własnej duszy i myśli, to znaczy łowić
płotkę na złoty haczyk. Chamfort
Cierpimy,
skoro tylko potrzebujemy kogoś lub czegoś. Cioran
Wyrzucam
sobie, że nie uczyniłem nic, aby uniknąć narodzin. Cioran
Nie
trać czasu na krytykowanie innych, ganienie ich dzieł; pracuj nad
swoim, poświęcaj mu wszystkie godziny. Reszta to czcza gadanina
albo wymysł. Trzymaj się tego, co w tobie prawdziwe albo nawet
„wieczne”. Cioran
Różnica
między teoretykiem religii i wierzącym jest równie wielka, jak
między psychiatrą i wariatem. Cioran
Tak
się wzdragam przed działaniem, że aby na cokolwiek się
zdecydować, muszę wpierw przeczytać jakąś biografię
Napoleona... Cioran
Jestem
realistą. Nie zapominam nigdy, że życie to sen. Lec
Czasami
zdaje mi się, że istnienie jest powszechną halucynacją ludzkości.
Lec
Im czystsze
ofiary, tym brudniejsze ręce morderców. Lec
Często dach nad
głową nie pozwala ludziom rosnąć. Lec
Tam gdzie
zapuszczasz korzenie, badaj od razu, jak wysoko będziesz mógł
wyrosnąć. Lec
Jakże trudno
wieść szczęśliwe życie pasterza wśród tych baranów! Lec
Nie
dajmy głupim opinią przyjemności oburzania nas. Gomez Davila
Rozwaga i ostrożność, z jaką porusza się
ten, kto kroczy między przepaściami, wydaje się bojaźliwością
temu, kto krąży ulicami. Gomez
Davila
Umysł
osiąga doskonałość dzięki jednej rzeczy: dzięki niezmiennej
wiedzy o tym co dobre i złe. Seneka
Uważam, iż
wielkie duchy w równym stopniu są niezdatne do małych rzeczy, jak
małe do wielkich. Montaigne
Ale już takim
przywiązaniom, które odrywają mnie od siebie i wiążą gdzie
indziej, tym opieram się ze wszystkich sił. Moje mniemanie jest, iż
trzeba się użyczyć drugim, ale dawać się jeno sobie samemu.
Montaigne
Nikt nie rozdaje
pieniędzy drugim; każdy rozdaje im swój czas i życie. W niczym
nie jesteśmy tak rozrzutni jak w tych rzeczach, w których skąpstwo
byłoby chwalebne i pożyteczne. Montaigne
Sekretem
szczęścia jest unikanie Trwogi (niepokoju, splinu, nudy, winy,
strachu, wyrzutów sumienia, chandry). Błędem jest uważać
szczęście za stan pozytywny. Przez usunięcie Trwogi, warunku
wszystkich nieszczęść, jesteśmy gotowi otrzymać wszelkie
błogosławieństwa do których jesteśmy uprawnieni. Connolly
Nierzeczywiste to
to co trzyma nas z dala siebie samych i większość przyjemności
jest nierzeczywista. Connolly
Sława
wystawia często człowieka uczciwego na te same próby co bogactwo;
to znaczy, że jedno i drugie, zanim dadzą się zdobyć, zmuszają
go do robienia lub znoszenia rzeczy niegodnych jego charakteru.
Człowiek cnoty nieustraszonej odtrąca wtedy jedno i drugie, zamyka
się w osamotnieniu lub niepowodzeniu, a czasem w jednym i drugim.
Chamfort
Zalety zbyt
wielkie czynią często człowieka nieodpowiednim dla społeczeństwa.
Nie chodzi się na targ ze sztabami złota, idzie się albo ze
srebrem, albo z drobną monetą. Chamfort
Tak jest z
wartością ludzi, jak z wartością diamentów. Do pewnego stopnia
wielkości, czystości, doskonałości mają swoją cenę stałą i
oznaczoną, lecz ponad ten stopień stają się bezcenne i zgoła nie
znajdują nabywców. Chamfort
Mało jest wad,
które w tym stopniu przeszkadzają w pozyskiwaniu licznych
przyjaciół, w jakim mogą to sprawić zbyt wielkie zalety. Chamfort
Dla mnie szlachectwo to synonim życia pełnego trudu i wyrzeczeń, zawsze gotowego do doskonalenia się, do przechodzenia od tego co już jest, do wyższych jeszcze celów i obowiązków. Ortega y Gasset
... człowiek – niezależnie od tego czy ma na to ochotę, czy nie – jest istotą, która ma wręcz organiczną potrzebę poszukiwania jakiejś wyższej instancji. Jeśli uda mu się samemu ją odnaleźć, okaże się, że jest człowiekiem doskonalszym; jeżeli nie, okaże się człowiekiem masowym, któremu ktoś musi ją podsunąć. Ortega y Gasset
Szlachectwo określają wymagania i obowiązki a nie przywileje. Ortega y Gasset
Człowiek jest intelektualnie masowy wtedy, gdy postawiony wobec jakiegoś problemu zadowala się tymi myślami, które na ten temat przyjdą mu akurat do głowy. Człowiekiem wybitnym jest natomiast ten, kto nie zadowala się tym, co mu od razu, bez uprzedniego wysiłku, przyjdzie do głowy, lecz za godne siebie uznaje jedynie to co go jeszcze przewyższa, a czego poznanie i zrozumienie wymaga zdwojonego wysiłku. Ortega y Gasset
To właśnie są ludzie wybrani, szlachetni, jedyni, którzy umieją być aktywni a nie tylko reaktywni, dla których życie jest ciągłym napięciem, nieustannym treningiem. Trening = askesis. To są właśnie asceci. Ortega y Gasset
Ty mężu zacny, obywatelem będąc Aten, miasta tak wielkiego i tak sławnego z mądrości i siły, nie wstydzisz się dbać i troszczyć o pieniądze, abyś miał ich jak najwięcej, a o sławę, o cześć, o rozum i prawdę, i o duszę, żeby była najlepsza, ty nie dbasz i nie troszczysz się o to? Platon