Prawda

Mnie się zdaje, że powinno nam chodzić tylko o prawdę w przedstawianiu stanu rzeczy, bo tylko prawda uświadomiona w porę może nas uchronić od zbytecznych złych skutków rzeczy nieuniknionych, które zajść muszą, choćbyśmy nie wiem jakie góry złud spiętrzyli, aby ich nie widzieć. Witkacy

Ignorancja przesłania prawdę. To na tej zasłonie ludzie malują obrazy i dopinają swoje hasła „bóg” i „nie-bóg” „teizm” i „ateizm”. Nanamoli Thera

Przestrzeń i czas są wielkimi subiektywnymi błędami, które my wszyscy zgodnie popełniamy i na i w których budujemy całą naszą niezgodność. Nanamoli Thera

Nie wszystko co rzeczywiste jest prawdą: np. kłamstwo. Lec

Śniła mi się we śnie rzeczywistość. Z jaką ulgą się obudziłem. Lec

Zbliżając się do prawdy, oddalamy się od rzeczywistości. Lec

Słowa muzułmańskiego mistyka, godne Mistrza Eckharta: „Prawda, która nie niszczy stworzenia, nie jest prawdą”. Cioran

Jestem starszy niż czas i przestrzeń, ponieważ jestem świadomy. Rzeczy wywodzą się ze mnie; cała Natura to pierwotne dziecko moich wrażeń. Pessoa

Nie ma kreacji – tylko konwersja materii nad którą umysł tańczy nowy taniec. Nanamoli Thera

Ta rzeczywistość jest tak konkretna, tak aktualna, tak dużo bardziej dotykalna niż umysł i materia, że w porównaniu z nią nawet diament jest miękki jak masło. Ta przemożna aktualność czyni świat snopodobnym, mglistym, bez znaczenia. Nisargadatta Maharaj

Absolutna Prawda byłaby niekompatybilna z życiem tak jak absolutne światło z wizją. Nanamoli Thera

Co za piękna owa alegoria biblijna o drzewie wiadomości dobrego i złego, sprowadzającym śmierć. Czyż emblemat ten nie daje do zrozumienia, że kiedy się poznało rzeczy do głębi, utrata złudzeń sprowadza śmierć duszy, to jest zupełne zobojętnienie na wszystko, co wzrusza i zajmuje innych ludzi? Chamfort

Dlatego nigdy nie czuję się tak bliski prawdy, tak głęboko wtajemniczony w tych nielicznych przypadkach, gdy znajduję się w teatrze lub cyrku: mam wtedy świadomość, że obcuję z doskonałą manifestacją życia. A aktorzy i aktorki i klowni i iluzjoniści są czymś ważnym i zarazem błahym, jak głód, wojny i zarazy, nękające ludzkość. Wszystko jest teatrem. Ach, potrzeba mi prawdy? Pessoa

By dojść do źródła, trzeba płynąć pod prąd. Lec

Prawda jest często tak obraźliwa. Nanamoli Thera

Pomocnicze wskazówki dla poszukiwaczy prawdy: Prawda jest czasem straszna. Lec

Kiedy zrozumiemy to, co zrozumieli ci, którzy wydawali się rozumieć, wpadamy w osłupienie. Gomez Davila

Jeżeli szukasz rzeczywistego, musisz uwolnić się od wszelkiego tła, wszelkich kultur, wszelkich wzorców myślenia i odczuwania. Nawet idea „jestem mężczyzną”, „jestem kobietą” czy nawet „jestem człowiekiem” powinna być odrzucona. Ocean życia obejmuje wszystko, nie tylko ludzi. Także przede wszystkim porzuć wszelkie samoidentyfikacje, przestań myśleć o sobie jako o takim a takim, tym czy tamtym. Porzuć wszelką troskę o siebie, nie martw się o twój dobrobyt, materialny czy duchowy. Porzuć wszelkie pożądanie, toporne czy subtelne, przestań myśleć o jakichkolwiek osiągnięciach. Jesteś kompletny tutaj i teraz, nie potrzebujesz absolutnie niczego. Nie znaczy to, że musisz być bezmyślny czy lekkomyślny, beztroski czy obojętny; tylko, że podstawowy niepokój o siebie samego musi odejść. Potrzebujesz trochę jedzenia, ubranie i schronienie, ale to nie stworzy problemów tak długo jak chciwość nie zostanie wzięta za potrzebę. Nisargadatta Maharaj

Posiadanie określonych i niewzruszonych opinii, instynktów, pasji, ustalonego i uświadomionego charakteru – wszystko to w przerażający sposób czyni z naszej duszy pewien fakt; materializuje ją i uzewnętrznia. Pessoa

Strip-tease” Prawdy? Zrzuca łuski z oczu poszukujących jej. Lec

Prawda umiera zaduszona przez bękarty, które spłodziła spółkując z głupcami. Gomez Davila

Pewien psychiatra o bandzie Baader-Meinhof : „Szukają ratunku w postawie paranoicznej, która ich zaślepia – całą otaczającą rzeczywistość uważają za złowrogą machinację”. W tym akurat punkcie nie są ślepi, jednak człowiek, który widzi ukryte zło, tylko wtedy może uniknąć kary polegającej na zaślepieniu i zejściu na bezdroża, jeśli jest natchnionym jasnowidzem, a przede wszystkim siłaczem, który pokonał zło i zdobył nietykalność zanim wkroczył w wizję. Ardżuna na widok Boga w jego przerażającej postaci doznaje katharsis, pozostaje wojownikiem i mężem sprawiedliwym; dla Baadera uchylony rąbek zasłony oznacza mentalny kataklizm. Ceronetti

Mistrz: Drogie dzieci, jak powinien żyć człowiek, który naucza prawdy?
Panna: Tak, żeby to wypełniał w swych uczynkach, czego uczy słowami.
Ubogi: Dobrze powiedziałaś. Ale jego wnętrze powinno być takie, żeby więcej w nim było prawdy, niżby to mógł wyrazić na zewnątrz słowami. Z legend o Mistrzu Eckharcie

Wiara wydaje się być subiektywnym odpowiednikiem Prawdy, która jest obiektywna. Mówiąc w terminach „rzeczy” opisują one tą samą rzecz z opozycyjnych stron, ale ja biorę „rzeczy” za będące mentalnymi konstrukcjami powstałymi z chaosu 5-zmysłowej daty. Nanamoli Thera

Są pewne aspekty prawdy, które człowiek może odkryć tylko w sobie, jeżeli mu się o nich powie, z pewnością z samej natury egzystencji odrzuci je absolutnie. Ale prawdopodobnie mogą one być dzielone przez tych, którzy odkryli je indywidualnie dla siebie i prawdopodobnie ci którzy ich nie odkryli mogą być naprowadzeni. (Użycie słowa prawda jest tu w sensie pożądalności odkrycia). Nanamoli Thera

To, co człowiek kulturalny z biegiem lat osiąga, jest nie tyle posiadanie prawd, ile wyczuwanie błędów. Gomez Davila

Ludzie którzy uważają prawdę jako coś do stworzenia, i ludzie którzy uważają ją za coś do odkrycia. Nanamoli Thera

Słowo „Prawda” ma inne odniesienie dla tych typów; spójność dla racjonalisty, korespondowanie idei z obserwowanym, dla obserwatora i prawdopodobnie pewność lub piękno dla emocjonalisty. Pierwszy dąży do „wszczepienia” obiektywnego podmiotowi, a ostatni do „projekcji” subiektywnego na obiekt. Nanamoli Thera

Zawsze mówiono o matematykach, że precyzja jest ich pierwszą cnotą i często mówi się lekceważąco o introspekcyjne osiąganych subiektywnych danych, że są „niesatysfakcjonujące” lub nawet „bezwartościowe” dla użytku naukowego. I pewno może i tak być, faktycznie nie powinno to nigdy być poddawane dyskusji. Ale przypuśćmy, że zadamy pytanie: „Czego szukamy?” Próbując zdobyć kontrolę nad obiektywnym („światem”, „naturą”, etc) czym bardziej dokładne obserwacje i pomiary, czym bardziej precyzyjne definicje i opisy, czym bardziej doskonałe wyłączenia gry słów i dwuznaczności z terminologii, tym bardziej możemy być zadowoleni – gdyż naszym celem jest dokładne przewidzenie zewnętrznych wydarzeń (z drugorzędnym estetycznym podziwem dla spójności i elegancji metody). Ale co z subiektywnością? Jak zdefiniować funkcję definicji? Jak sprecyzować tą zdolność do mącenia i wyjaśniania związaną ze świadomością? Jak opisać czy rozróżnialność prawdy od nieprawdy jest prawdziwa czy nieprawdziwa?... Nanamoli Thera

Niezdolność do bycia ogólnym czy ambiwalentnym, gdy ogólność i ambiwalencja jest wymagana, jest tak samo zła jak niezdolność do bycia precyzyjnym gdy wymagana jest precyzja. Nanamoli Thera

By wydostać się z błotnistego bajorka, musimy nauczyć się być precyzyjni. By wydostać się z więzienia precyzji, musimy nauczyć radzić sobie z sugestywnym, nie-obowiązującym, ogólnym, bez wpadania z powrotem w bajorko. Nanamoli Thera

Większość z tego co jest przedstawiane jako prawda, jest tak przedstawiane nie jako deklaracja tego co mówca wie, ale raczej jako obrona przeciwko wątpliwościom w nadziei, że opozycyjna propozycja może być przez to wykluczona. Nanamoli Thera

Ludzie są często agresywnie asertywni w proporcji do ich wewnętrznych wątpliwości wobec prawdy w której pokładają nadzieję. W takim wypadku lęk używa siły do skonsolidowania obrony nadziei o której podejrzewa się, że jest iluzoryczna. Nanamoli Thera

Człowiek bowiem bardzo szybko i bardzo precyzyjnie odnajduje potrzebne mu kłamstwa, tak samo jak bardzo szybko i bardzo precyzyjnie odnajduje potrzebne mu prawdy, jeśli w ogóle czuje potrzebę odkrycia prawdy, a więc rozliczenia się ze swego życia. Kertesz

Świat jest kolekcją częściowych prawd które zapraszają nas do zestawienia ich razem w całość. To nie jest trudne, ale gdy to już zostanie wykonane, zawsze są części co pozostały czy jakieś brakujące.
Nanamoli Thera

Ideą niebezpieczną nie jest idea błędna; ideą niebezpieczną jest idea częściowo poprawna. Gomez Davila

Półprawda jest bardziej efektywna – bardziej śmiertelna, powie moralista – niż kłamstwo, ponieważ element prawdy przekonuje, i za pomocą tego przekonania, element fałszu schodzi głębiej. (Później dodane) Co jest półprawdą? Co jest Prawdą? Nanamoli Thera

Główne przewagi pirrończyków — zostawiam na boku pomniejsze — są: iż nie mamy żadnej pewności prawdy tych zasad poza wiarą i objawieniem, chyba w tym, iż czujemy je w sobie w sposób przyrodzony. Otóż to naturalne poczucie nie jest przekonywającym dowodem ich prawdy. Skoro nie mamy pewności tego, poza wiarą, czy człowiek jest tworem dobrego Boga, złego ducha lub przypadku, pozostaje wątpliwym, czy te wszczepione w nas zasady są prawdziwe, fałszywe lub niepewne. Tym więcej, iż nikt nie ma pewności, poza wiarą, czy czuwa, czy śpi, ile że w czasie snu wierzymy silnie, że czuwamy; mniemamy, iż widzimy przestrzenie, kształty, ruchy; czujemy, jak upływa czas, mierzymy go; słowem, działamy tak samo jak na jawie. Skoro tedy połowa życia spływa na śnie, w którym wedle naszego własnego wyznania mimo wszystko, co się nam zdaje, nie mamy żadnego pojęcia o prawdzie (jako iż wszystkie nasze uczucia są wówczas złudzeniem); kto wie, czy ta druga połowa naszego życia, w której zdaje się nam, że czuwamy, nie jest innym snem, nieco różnym od pierwszego, z którego budzimy się, kiedy nam się zdaje, że śpimy.

I czy można wątpić, iż gdybyśmy śnili w towarzystwie i gdyby przypadkiem sny się zgadzały, co jest dosyć częstym, a gdybyśmy czuwali w samotności, uwierzylibyśmy snadnie w przewrócony porządek rzeczy? Wreszcie, ponieważ często śnimy, że śnimy, spiętrzając jeden majak senny na drugi, czyż samo życie nie jest tylko snem, na którym inne sny są zaszczepione, z którego budzimy się przy śmierci i podczas którego mamy równie słabe pojęcie o prawdzie i dobru, co podczas snu naturalnego; rozmaite zaś myśli, które nas zaprzątają, są może tylko złudzeniami, podobnie jak upływ czasu i inne czcze urojenia w naszych snach? Pascal

Pięć zmysłów oferuje nam pięć różnych sposobów zatrzaskiwania rzeczywistości. Czym jest intuicja i co postrzega? Nanamoli Thera

Świat jako masa kłamstw, które wszystkie zmagają się ze sobą by stać się prawdą. Nanamoli Thera

Potrzeba pewności była zawsze silniejsza niż potrzeba prawdy. Le Bon

Prawdę trzymają pod kluczem jak najdroższy skarb, ci co ją najmniej cenią. Lec

Niektórzy ludzie pozbawieni są daru widzenia prawdy. Ale jakąż szczerością tchnie za to ich kłamstwo! Lec

Ewentualny tytuł eseju: O fizycznej istocie kłamstwa. Należałoby pokazać, jak kłamstwo, choćby najbardziej oczywiste, narasta, rozgałęzia się, organizuje, jak staje się systemem, przybiera określoną postać, zdobywa punkty oparcia oraz w jaki sposób, na dalszym etapie, podporządkowuje sobie fakty, samo przekształca się w fakt i zaczyna wywierać przemożny wpływ nie tylko na całe otoczenie, ale na tego kto się go dopuścił. S. Mihail

W jednym z kin pokazują filmy dokumentalne kręcone przez nazistów. Większość z nich nie była jeszcze wyświetlana. Oprócz straszliwego okrucieństwa, walki na śmierć i życie warszawskiego getta, fabryk śmierci obozów koncentracyjnych, przy całej tej sadystycznej fachowości nazistów prawdziwą hańbą tego filmu jest wizualnie odczuwalne Kłamstwo. Jak te tragikomiczne figury – Hitler i towarzysze jego bandy – nieustannie kłamią. I jak z kłamstwa powstaje koszmar i historia: to istota ludzkiego dramatu. Okrucieństwo jest już tylko logiczną konsekwencją. Kłamca, jeśli nadarzy się możliwość, zawsze będzie okrutny.

Marai, Dziennik

Tak też Rahulo, kiedy człowiek nie wstydzi się z premedytacją powiedzieć kłamstwo, nie ma zła, którego by się nie mógł dopuścić. Zatem Rahulo, powinieneś się trenować tak: „Nie wypowiem kłamstwa nawet jako żartu”. M 61

Jesteśmy wobec kłamstwa niesprawiedliwi: przecież chce za wszelką cenę być prawdą. Lec

Prawdziwe zrozumienie czegoś opiera się zawsze na ustąpieniu, na zrezygnowaniu choćby tylko częściowo z tego, co uważało się dotychczas za prawdę – celem poznania nowej prawdy. Zrozumieć znaczy upokorzyć się. Zrozumiemy bolesność tych uderzeń, zrozumiemy, że jeżeli dziś nie zrozumiemy, to jedynie dlatego, iż mimo woli lub dobrowolnie nie chcemy ustąpić, i zrezygnować z pewnych prawd, wśród których wyrośliśmy i którymi nas wykarmiono. Bobkowski

Wiara w to, że oczywista, jasno wyrażona prawda po prostu musi przekonać, jest tylko naiwnym przesądem. Gomez Davila

Kłamstwo jest czymś naturalnym, a prawda – sztucznym. Poszukiwanie prawdy jest celem tego, kto szuka za zasłoną, wbrew naturze, która nie chce, by ją widziano nagą ani taką, jaka jest w środku, jej komplikacji bez końca. Nie można mówić o prostocie w odniesieniu do nikogo, bo im bardziej ludzie prości, tym bardziej kochają mierzwę kłamstwa, tym konieczniejsze jest ich okłamywanie, udawanie prostoty przez komponowanie sztuczności. Bez konwencjonalnych kłamstw jakakolwiek komunikacja z prostymi ludźmi byłaby niemożliwa. Ceronetti

Powszechna zgoda, daleka od bycia kryterium prawdziwości, zazwyczaj jest oznaką błędu. Gomez Davila:

Błędy przywodząc nas do płoszenia ich okrzykami, odrywają nas od kontemplowania prawdy.

Po okresie hegemoni idiotyzmów stare, wyśmiane prawdy wydają się genialnymi odkryciami.

Zaprzestanie nauczania starych prawd, w które obfituje literatura łacińska i grecka jest pozbawianiem człowieka alfabetu ludzkiej mądrości.

Wystarczy oznajmić jakąś prawdę, by głupiec zaczął się śmiać.

Być może prawda polega na niemyśleniu jak określone osoby.

Kto nie uznaje oczywistych prawd, oburza nas dopóty, dopóki nie odkryjemy, że jest głupi.

Błąd otacza się tyloma prawdami, że strzała która błędu dosięga i go przeszywa, tylko cudem nie rani prawd.

Istnieją prawdy, które więdną, jeśli często wydobywa się je na światło dzienne.

Być reakcjonistą to rozumieć, że prawdy nie wolno wyrzec się tylko z tego powodu, że nie ma ona możliwości zatriumfować.

Bardziej niż przed plebsem, który ją atakuje, musimy chronić prawdę przed jej obrońcami, którzy ją plebeizują. Gomez Davila

Wielu ludzi z łatwością poradzi sobie bez prawdy, ale nikt nie jest wystarczająco silny, aby żyć bez złudzeń. Le Bon

Ty mężu zacny, obywatelem będąc Aten, miasta tak wielkiego i tak sławnego z mądrości i siły, nie wstydzisz się dbać i troszczyć o pieniądze, abyś miał ich jak najwięcej, a o sławę, o cześć, o rozum i prawdę, i o duszę, żeby była najlepsza, ty nie dbasz i nie troszczysz się o to? Platon

Nie da się rządzić ludem za pomocą prawdziwych idei, lecz tylko przekonań akceptowanych jako prawdy. Le Bon

Żeby wytłumaczyć swoje depresje, ludzie uciekają się do rozmaitych kłamstw. Do wytłumaczenia moich depresji całkowicie wystarcza prawda. Kertesz

Są chwile, kiedy świat zdaje się pojmować co jest wart. Chamfort

Trudno zresztą sądzić, że wykazanie słuszności jakiejś idei wystarczy, by oddziaływała ona odpowiednio na umysły, choćby wykształcone. Możemy się o tym przekonać, gdy zwrócimy uwagę na fakt, iż najoczywistsze dowody wywierają mały wpływ na większość ludzi. Chociaż nie jeden nie odmówi im słuszności, to jednak pod działaniem nieświadomych czynników swej duszy szybko powróci do poprzednich zapatrywań. Gdybyśmy go zobaczyli w kilka dni później, wysunie na nowo swe stare argumenty i tak samo nawet będzie je wypowiadał. Znajduje się bowiem pod wpływem swych wcześniejszych idei, które przekształciły się już w uczucia i kierują jego słowami i czynami.

Le Bon

Prawdy nie są względne. Względne są opinie na temat prawdy. Gomez Davila:

Prawdy którym śpieszno do defilowania po scenie, są już gotowe do prostytuowania się z publicznością.

Prawda, bardziej niż bezosobowym twierdzeniem, jest sposobem myślenia i czucia.

Łatwiej zmusić do przyjęcia nowej prawdy, niż do porzucenia obalonych przez nią błędów.

Na jakąś prawdę zgadzamy się nie w toku dyskusji, lecz w procesie dojrzewania.

Człowiek mówi o względności prawdy, gdyż nazywa prawdami swe niezliczone błędy.

Niemożliwość udowodnienia prawdy nie implikuje niemożliwości jej poznania.

Duch jest roślinnością spokojnej duszy.

Spokój jest stanem ducha tego, kto obdarzył Boga – raz na zawsze – wszelkimi rzeczami.

Człowiek osiąga pewien spokój i równowagę, gdy zmusza się do przebywania w ograniczonej przestrzeni. Gomez Davila

Prawdę ... należy mówić tylko temu, kto chce jej słuchać. Seneka

Nikogo, kto pozostaje poza obrębem prawdy, nie można nazwać szczęśliwym. A więc życie szczęśliwe utwierdzone jest na słuszności i pewności sądu, i nie podlega zmianom. Seneka

Na przyszłość zastanawiaj się nie tylko nad tym, czy prawdą jest, co mówisz, ale czy ten, do kogo mówisz, wytrzyma prawdę. Dobry przyjmuje upomnienia z radością, lecz im kto gorszy, tym gorzej znosi pouczenia. Seneka

W istocie łgarstwo jest to szkaradna przywara. Toć jesteśmy ludźmi i stykamy się jedni z drugimi jeno za pomocą słowa. Gdybyśmy znali całą ohydę i wagę kłamstwa, ścigalibyśmy je ogniem, z większą słusznością niż inne zbrodnie. Montaigne

Uważam za wiele sprawiedliwsze uczynić taką konkluzję: „Czemuż nie miałby oszukać na dukaty, skoro oszukuje na szpilki?” niż taką jak oni: „to tylko szpilki, przy dukatach nie czyniłby tego”. Trzeba pilnie przyuczać dzieci aby nienawidziły zła dla jego własnej ohydy i pokazać im naturalną jego szpetotę, iżby go unikały nie tylko w uczynku, ale zwłaszcza w sercu; aby sama myśl występku była już dla nich wstrętna, bez względu jaką maskę przybierze. Montaigne

Może nie bez racji przypisujemy prostactwu i nieświadomości łatwość wierzenia i ulegania wpływom. Czytałem gdzieś czy słyszałem, że wiara jest to jakoby odcisk uczyniony w naszej duszy; im ta miększa i mniej oporna, tym łatwiej w niej coś wycisnąć. [Jak koniecznym prawem natury jest, aby hak w przezmianu szedł w dół za powieszonym ciężarem, tak rozum musi iść za dowodami jasnymi i przejrzystymi.] Im bardziej dusza jest próżna i bez przeciwwagi, tym bardziej ugina się pod ciężarem lada perswazji, oto dlaczego, pospolity gmin, kobiety i chorzy łatwiej dają się powodować. Ale też, z drugiej strony, jest to głupia zarozumiałość lekceważyć wszystko i gardzić jako fałszem wszystkim, co nam się nie zdaje prawdopodobne; powszechny błąd tych, którzy mniemają, iż mądrość ich przerasta pospolite miary. I ja tak czyniłem dawniej; kiedy słyszałem, jak ktoś mówi o duchach wracających z tamtego świata, albo o przepowiadaniu rzeczy przyszłych, o czarach, urokach, albo inne opowieści, z którymi rozum mój nie mógł się uporać. Montaigne

Trzeba sądzić z większym uszanowaniem o nieskończonej potędze natury, a z większą skromnością o naszej nieświadomości i niemocy. Ileż jest rzeczy mało prawdopodobnych, a stwierdzonych przez ludzi godnych wiary! Jeśli to nie starczy, aby nas przekonać, trzebaż bodaj zostawić sąd nasz w zawieszeniu: odrzucać je jako niemożliwe, znaczy przypisywać sobie w nierozumnej pysze sąd o tym, dokąd sięga możliwość. Gdyby się rozumiało dobrze różnicę między niemożliwym a niezwyczajnym, między tym, co jest przeciw porządkowi natury, a co przeciw powszechnemu mniemaniu ludzi, wówczas, nie dając wiary zbyt płocho, ani też nie odmawiając jej zbyt uparcie, przestrzegałoby się reguły „w niczym nadto” zalecanej przez Chilona. Montaigne

Apoloniusz powiadał, iż „rzeczą niewolników jest kłamać, wolnych ludzi zasię mówić prawdę”. To jest pierwsza i podstawowa budowla cnoty; trzeba ją miłować dla niej samej. Ten kto mówi prawdę, ponieważ jest do tego zniewolony i ponieważ jest mu to z korzyścią, który nie waha się kłamać, kiedy to nikomu nie szkodzi, nie jest dostatecznym miłośnikiem prawdy. Montaigne

Być prawdomównym, powiadał Pindar, jest to początek wielkiej cnoty i pierwszy artykuł, którego Platon żąda od sternika swojej Rzeczypospolitej. Nasza dzisiejsza prawda to nie jest to, co jest, ale to, co wmawia się drugiemu: tak jak monetą nazywamy nie tylko tą rzetelną, ale też i fałszywą, o ile ma obieg. Montaigne

Stulecia przemieniają większość naszych prawd w pomyłki. Le Bon

Generalnie rzecz biorąc, legendy są prawdziwsze niż historiografia. Wyrażają prawdziwe uczucia ludu, podczas gdy ta opowiada o wydarzeniach zniekształconych przez mentalność narratora. Le Bon

Prawda nie sprawia w świecie tyle dobrego, ile złego sprawiają jej pozory. La Rochefoucauld

Bywają fałsze które tak dobrze udają prawdę, że byłoby omyłką nie dać się im oszukać. La Rochefoucauld

Czasami mniej jesteśmy nieszczęśliwi, kiedy nas kochana osoba oszukuje, niż kiedy nam otworzy oczy. La Rochefoucauld

Spory nie trwałyby tak długo, gdyby brak słuszności był tylko po jednej stronie. La Rochefoucauld

Fałszywa skromność jest najprzyzwoitszym ze wszystkich kłamstw. La Rochefoucauld

Pan Poissonier, lekarz, wróciwszy z Rosji, udał się do Ferney, aby wymówić panu de Voltaire wszystko, co powiedział fałszywego i przesadnego o tym kraju. „Drogi panie – odparł naiwnie Voltaire – przysłali mi w prezencie takie dobre futra, a ja jestem wielki zmarzluch”. Chamfort