Lękamy
się wszystkich rzeczy jako śmiertelni, a pragniemy ich, jak
gdybyśmy byli nieśmiertelni. La Rochefoucauld
Epiktet:
„Szczęście nie polega na tym by zdobywać, korzystać, ale na tym
by nie odczuwać pragnienia”. Jeśli mądrość jest definiowana
jako przeciwieństwo Pragnienia, to dlatego, że jej celem jest to,
byśmy byli ponad codzienne rozczarowania, jak też ponad
rozczarowania dramatyczne, nieodłączne – tak jedne jak i drugie –
od faktu pragnienia, oczekiwania, nadziei. A szczególnie chce uciec
przed rozczarowaniami kapitalnymi, mądrość bowiem specjalizuje się
w sztuce stawiania czoła czy też poddawania się „ciosom
zadawanym przez los”. Ze wszystkich starożytnych to stoicy właśnie
najlepiej rozwinęli tę sztukę. Jeśli dać im wiarę, mędrzec
cieszy się wyjątkowym statusem we wszechświecie: bogowie są
chronieni przed wszelkim złem; on jest ponad, dano mu siłę,
która pozwala zwalczyć wszystkie pragnienia. Bogowie wciąż są
podporządkowani swym pragnieniom, żyją w poddaństwie; tylko on mu
się wymyka. Cioran
Aby
uciec z tego więzienia, trzeba posiąść sztukę niewchodzenia z w
żadne układy z jego niewątpliwymi wygodami. Gomez Davila
Kto
chce uniknąć groteskowych zapaści, nie powinien szukać w
przestrzeni ani w czasie niczego, co by go miało zaspokoić. Gomez
Davila
Dopóki
nie zrealizujesz niesatysfakcjonującej natury wszystkiego,
przemijalności i ograniczenia i nie zbierzesz całej swej energii w
jednym wielkim dążeniu, nawet pierwszy krok nie został zrobiony.
Nisargadatta Mharaj
Przywiązanie
do życia jest przywiązaniem do cierpienia. Kochamy to co zadaje nam
ból. Taka jest nasza natura. Nisargadatta Maharaj
Koncepcja
pokarmu zależy a) od asocjacji b) od nietrwałości
c) głodu. Głód szukając satysfakcji pożera x co
jest stowarzyszone z przyjemnym uczuciem, które daje temu
satysfakcję, ale dana satysfakcja jest nietrwała i przez to
odnawia głód. "Ja" głodne satysfakcji pożera x pokarm
(obiekt oka, smak, zapach obiekt dotyku) kontakt z którym jest
stowarzyszony z y - przyjemnym uczuciem które daje
satysfakcję , ale dana przez przyjemne uczucie satysfakcja jest
nietrwała i przez zmianę odnawia ból głodu. Nanamoli Thera
Współczesna
umysłowość nie dostrzega, że na poziomie metaekonomicznym
wielkość popytu zwiększa się wraz ze wzrostem podaży; że głód
rośnie nie wraz z brakiem, ale wraz z obfitością; że popyt
zaostrza się wraz z rosnącym nasyceniem. Gomez Davila
„Bądźcie
płodni i rozmnażajcie się” przykazanie dla świata sługusów,
oddających się chętnie horyzontalnym namiętnościom, nie
znających rozkoszy bez negliżu. Cioran
Seks
jest nabytym nawykiem. Wyjdź poza. Tak długo jak twoja uwaga
spoczywa na ciele, pozostaniesz w niewoli jedzenia i seksu, lęku i
śmierci. Odnajdź siebie i bądź wolny. Nisargadatta Maharaj
Gdyby
impotenci wiedzieli, jak bardzo po macierzyńsku potraktowała ich
natura, błogosławiliby sen gruczołów i zachwalali go na każdym
rogu ulicy. Cioran
Z
tym, który nie widzi nieuleczalnej nikczemności erotyzmu, nie warto
poruszać nawet tematu erotyki. Gomez Davila
Nie
dotykajmy życia nawet opuszkami palców
Nie
kochajmy nawet myślą.
Nie
poznajmy nawet we śnie kobiecego pocałunku. Pessoa
Czy
można sobie wyobrazić szczura impotenta? Gryzonie wspaniale
spełniają wiadomą czynność. Nie można tego powiedzieć o
istotach ludzkich: im bardziej są wyjątkowe tym bardziej uwidacznia
się w nich ów fundamentalny niedostatek odrywający je od łańcucha
bytów. Dobrowolna czy przymusowa abstynencja, stawiając jednostkę
zarazem powyżej i poniżej Gatunku, czyni z niej mieszaninę
świętego i imbecyla, która nas intryguje i przygnębia. Stąd owa
dwuznaczna nienawiść, jaką odczuwamy wobec mnicha, podobnie
zresztą jak w odniesieniu do każdego mężczyzny, który wyrzekł
się kobiet, który wyrzekł się bycia takim jak my. Nigdy
nie wybaczymy mu jego samotności, upokarza nas ona w tej samej
mierze, w jakiej się jej brzydzimy. Gogol wyznał kiedyś, że
miłość, gdyby jej uległ „natychmiast starłaby go w proch”.
Cioran
Mahometanie
twierdzą, że w cieniu Allaha, w Raju, prawowierny będzie spędzał
czas w pieszczotach hurys, ale ta obietnica pewnie też napawa lękiem
prawowiernych, bo spędzać całą wieczność w towarzystwie hurys
też musi być nużące. Marai
Zanim
się zacznie silnie pragnąć czegoś, trzeba rozpatrzyć, w jakim
stopniu szczęśliwy jest ten, kto to posiada. La Rochefoucauld
Stan
bez pragnienia przyjdzie sam, kiedy pragnienie zostanie rozpoznane
jako fałszywe. (…) dostrzeż tylko, że nie ma szczęścia w tym
co pragniesz. Nisragadatta Maharaj
Rzeczywiste
jest zawsze z tobą, nie musisz czekać by stać się tym czym
jesteś. Musisz tylko nie pozwolić umysłowi by udał się na
poszukiwania. Kiedy czegoś chcesz, spytaj się: czy rzeczywiście
tego potrzebuję? I jeżeli odpowiedź jest „nie”, to po prostu
zrezygnuj z tego. Nisargadatta Maharaj
Dojrzewać
to odkrywać, że wszelki upragniony przedmiot jest tylko metaforą
transcendentalnego przedmiotu naszego pragnienia. Gomez Davila
Nie
tylko uzależniony od narkotyku jest w zamkniętym kręgu – im
więcej bierze tym większą ma potrzebę, czym większą ma potrzebę
tym więcej bierze – ale zanim przekona się by wziąć zewnętrzny
pogląd na swą sytuację i zanim będzie w stanie zobaczyć naturę
uzależnienia, odkryje, że wszelkie jego próby wydostania się
na zewnątrz zamkniętego kręgu, prowadzą go wprost w jego obręb.
To tylko wtedy gdy uzależniony rozumie uzależnienie i będzie się
twardo trzymał właściwego poglądu, że na przekór temu co mu się
wydaje, na przekór wszelkim pozorom by myśleć inaczej – jego
“normalny” stan nie jest normalny, będzie on w stanie pogodzić
się z czasowym dyskomfortem deprywacji i ewentualnie wyzwolić się
od swego uzależnienia. Nanavira Thera
Istnieje
tylko jedna niezależność: niezależność braku pragnień i
ubóstwa. I tylko obie razem coś znaczą. Ubóstwo nękane
pragnieniami, to piekło na ziemi. Marai
Nić
sympatii urasta często do powroza trzymającego nas na uwięzi. Lec
Istnieje
pewien rodzaj euforii, znacznie mocniejszy od tych, jakie przynoszą
alkohol czy alkaloidy. Nie trzeba doń niczego, jak tylko wyłączyć
świadomość świata z naszego systemu nerwowego, z naszej
świadomości. To nie jest niemożliwe. Istnieje odpowiednia
technika, można się tego nauczyć. W takich chwilach nasza
wewnętrzna istota przyjmuje postawę rozluźnienia. Głęboka
podświadomość podnosi się z otchłani naszego ciała, systemu
nerwowego i świadomości. Ćwiczę ją ostatnio czasami i to nie
tylko przed snem, ale także na ulicy, w kawiarni – i nie bez
efektu. Marai
Nawet
najmniej głupi zazwyczaj nie zauważają charakteru tego, czego
pragną i ignorują konsekwencje tego, na co przyzwalają. Gomez
Davila
Już nie umiem
chcieć, nie wiem jak się chce, nie wiem jakie uczucie lub myśli
wskazują zazwyczaj na to, że się chce lub że chce się chcieć.
Nie wiem kim jestem, ani czym jestem. Jak ktoś pogrzebany pod murem,
który runął, leżę pod zwaloną próżnią całego wszechświata.
Pessoa
To,
że nic doczesnego nie zdoła nas zaspokoić, nie przeszkadza temu,
że będziemy pragnąc świata mniej nędznego i mniej brzydkiego.
W
uprzątniętym ogrodzie dusza ze szlachetnym spokojem obserwuje
pierwsze oznaki niszczącej zimy. Gomez Davila
Człowiek:
zwierzę, które widziało życie, a jednak wciąż chce żyć. Ta
zawziętość jest całym jego dramatem. Cioran
Ponieważ
natura czyni nas zawsze nieszczęśliwymi w każdym stanie,
pragnienia nasze podsuwają nam stan szczęśliwy, ponieważ do
stanu, w którym jesteśmy, łączą przyjemności stanu, w którym
nie jesteśmy; a gdybyśmy osiągnęli te przyjemności, nie
bylibyśmy mimo to szczęśliwi, ponieważ mielibyśmy inne
pragnienia zgodne z tym nowym stanem. Trzeba rozprowadzić
szczegółowo to ogólne twierdzenie. Pascal
...
pragnienie czegoś znacznie bardziej przerażającego i głębokiego
- przekreślenia faktu, że się w ogóle kiedykolwiek istniało. ...
Pessoa
-
Niezgoda: namiętność i zrozumienie w opozycji w walce aż do
śmierci, która nie przychodzi.
- Harmonia: zrozumienie jako zrozumienie namiętności, namiętność jako namiętność zrozumienia. Nanamoli Thera
- Harmonia: zrozumienie jako zrozumienie namiętności, namiętność jako namiętność zrozumienia. Nanamoli Thera
Łatwiej
stłumić pierwsze pragnienie niż zadowolić wszystkie te co
następują po nim. La Rochefoucauld
Purytańska
zasada, według której jednostka ma prawo bogacić się, bo sukces
jest darem bożym, obowiązuje dalej. Ale została wsparta zasadą
kredytu, według której jednym ze sposobów bogacenia się jest
zaciąganie długów. Według Galbraitha czterdzieści dwa procent
ludności już nie jest w stanie obronić się przed kredytami na
zakupy, kupują więc najrozmaitsze buble, a potem do śmierci
spłacają raty i procenty. Marai
Marzenie
to przyznanie się do potrzeby życia, w tym wypadku zaspokajanej
przez zastępowanie realności nierealnością, którą kompensuje
nieunikniony życiowy popęd. Czym
innym jest w istocie to wszystko niż poszukiwaniem szczęścia? A
czy ktokolwiek szuka czegoś innego? Pessoa
Jeszcze
nie jestem obojętny. Ale już nie jestem ciekawy. Marai
Mieć
okazję do ... Na tym terenie postawmy pomnik rezygnacji. Pessoa
Nic
nie jest tyle warte, ile akordy szlachetnej rezygnacji. Gomez Davila
Niektóre
rodzaje dziewictwa umożliwiają głębokie poznanie. Pessoa
A
jeżeli już chcemy bezpłodności, zachowajmy też czystość, bo
nie ma nic bardziej podłego i prostackiego, niż odrzucać płodność
natury, zachowując przy tym nikczemnie tę część odrzuconej
płodności, która sprawia nam przyjemność. Wzniosłość nie
dzieli się na części. Pessoa
Nie
warto żyć. Tylko patrzeć warto. Patrzenie bez życia, dawałoby
pełnię szczęścia, ale to niemożliwe, jak wszystkie rzeczy, o
których marzymy. O ekstazo wyprana z życia! Pessoa
Szukają, nawet
zastygli na słupie; pragną, nawet zamknięci w ciemnej celi, chcą
tego, czego nie znają, nawet w narzuconym im bólu i męczeństwie.
Pessoa
„Krańcowe
głupstwo płodzenia dzieci” nie należy do rozumnego życia. Chwin
Nie
chcę od życia niczego poza tym, abym mógł być jego świadkiem.
Nie chcę od siebie niczego poza tym, aby być świadkiem życia.
Jestem
jak przedstawiciel innej egzystencji, który zwiedza tą egzystencję,
przejawiając pewne nieokreślone zainteresowanie. Jestem jej obcy we
wszystkim. Jest tak, jakby między nami była szyba. Chcę, aby ta
szyba zawsze była bardzo przejrzysta, tak aby nic pośredniego nie
zakłócało mojej analizy – jednak jest dla mnie nieodzowna.
Pessoa
Dla
dziecka złoto nie ma większej wartości niż szkło. I czy
rzeczywiście złoto jest warte więcej? Dla dziecka pasje, złości
i lęki odczytywane z ruchów dorosłych, wydają się absurdalne i
niezrozumiałe. A czy wszystkie nasze lęki, wszystkie nasze
nieszczęścia, wszystkie nasze miłości nie są w istocie
bezsensowne i jałowe? Pessoa
Najpodlejsza
ze wszystkich potrzeb - potrzeba zaufania i wyznania. To potrzeba
duszy, aby się uzewnętrznić. Pessoa
Zdolność
odczuwania - a nie tylko udawania - prawdziwej pogardy dla
jakiegokolwiek działalności, która mogłaby wzbogacić, jest
skrajnie rzadka. Gomez Davila
Zapłaciłbym
z przyjemnością, by nie robić większości z tych rzeczy, za które
pozostali płacą by je robić. Gomez Davila
Hedonizm
współczesnego świata wydaje się gorliwym i wyczerpującym
poszukiwaniem mdłości. Gomez Davila
Nawet
w dziedzinie przyjemności nie powinniśmy akceptować egalitaryzmu.
Przyjemność wieprza jest przyjemnością wieprza. Gomez Davila
Dla
współczesnych postęp polega na wynajdywaniu człowiekowi nowych
potrzeb, które jeszcze bardziej go zniewalają. Gomez Davila
Sokrates,
widząc jak obnoszą z pompą po mieście wielką mnogość bogactw,
klejnotów i cennych sprzętów rzekł: „Iluż rzeczy nie pragnę”.
Montaigne
Notatki
Camusa. Powtarzające się zapiski o tym, że „ascetyzm mógłby
być rozwiązaniem”. Czemu nie? Ale czym innym jest bycie ascetą,
a czym innym – impotentem. Marai
Piękna
Napoleońska maksyma: „Jakkolwiek mało by się jadło, zawsze się
je za dużo”. Ceronetti
Mały
chłopczyk poprosił matkę o konfitury. „Daj mi za dużo”,
mówił. Chamfort
Natura
zdaje się posługiwać ludźmi w swych celach, nie troszcząc się o
narzędzia, których używa; mniej więcej jak tyrani pozbywają się
tych, co im służyli. Chamfort
Ponieważ
najszczęśliwszym na świecie jest ten, komu wystarcza niewiele,
ludzie możni i ambitni są w tej mierze najnieszczęśliwsi, skoro
trzeba im dla szczęścia nieskończonej mnogości dóbr. La
Rochefoucauld
Życie jest tym,
za co je uważamy. W przypadku wieśniaka, dla którego pole jest
wszystkim, pole to imperium. w przypadku Cezara dla którego własne
imperium to jeszcze za mało, imperium to pole. Nędzarz ma imperium,
a możny pole. Pessoa
Któż
potrafi oprzeć się pokusie, by się urodzić? Lec
Gdy
umysł zwraca się ku Bogu, jedna tylko rzecz łączy nas ze światem:
pragnienie by go opuścić. Cioran:
Jakub
Boehme słusznie nazwał diabła „kucharzem natury”, mistrzem,
którego sztuka sprawia, że mamy ochotę na wszystko.
Czy
ktoś nieprzywiązany do miejsca i do wspomnień będzie odczuwał
żal za ostatnimi chwilami? Możliwe, że żebracy wybierają
sobie swój los, aby nie odczuwać żalu i zaznawać związanych z
nim mąk agonii!
Schopenhauer
twierdzi, że gdyby zastukać w grobowe płyty, i zaoferować umarłym
życie, odmówiliby co do jednego. Ja natomiast twierdzę, że z
radością umarliby raz jeszcze.
Jeśli
z taką naiwnością wierzymy w idee, to dlatego, że zapominamy, iż
ich twórcami były ssaki.
Każde
pragnienie musi wcześniej czy później napotkać swoje znużenia –
swą prawdę.
Mówiłem
nie raz, że możliwa jest postseksualna wizja świata, wizja
najbardziej rozpaczliwa, jaka tylko być może, odczucie, że
zainwestowaliśmy wszystko w coś, co nie jest tego warte. Złe jest
to, że mamy do czynienia z nieskończonością odwracalną.
Płciowość to niebywałe oszustwo, gigantyczne kłamstwo
niezmiennie się odnawiające.
Oni
chcą,
bez przerwy chcą.
Nie ma jednak czego chcieć,
szedłem więc po ich najeżonych cierniami śladach, moja ścieżka
wiła się wśród bagien ich pożądań i tworzyła żałosną
poświatę nad otchłaniami ich poszukiwań.
Nigdy
nie chciałem żyć, nie chcąc jednocześnie umrzeć.
Pragnienie
by zniknąć — bo wszystko znika, tak jadowicie zatruło mój głód
bycia, że w samym środku iskrzenia czasu gasł mój oddech, a
zmierzch natury przysłaniał mnie nieskończonością cieni. A
ponieważ widziałem wszystek czas na raz, miałem nadzieję wszystko
od czasu uwolnić.
Jedynie
koszmar historii pozwala nam odgadnąć koszmar transmigracji.
Wszelako z pewnym zastrzeżeniem. Dla buddysty peregrynacja z
istnienia na istnienie to groza, z której chce się wyzwolić;
przykłada się do tego ze wszystkich sił, szczerze przerażony
nieszczęściem ponownych narodzin i ponownej śmierci, i nigdy by
nie pomyślał, aby się nim w skrytości rozkoszować. Brak u niego
jakiegokolwiek porozumienia z nieszczęściem, z zagrożeniami, które
czyhają nań z zewnątrz, a przede wszystkim od wewnątrz.
My,
pozostali, paktujemy zaś z tym, co nam zagraża, pielęgnujemy nasze
przekleństwa, łakniemy tego, co nas niszczy, za nic nie
zrezygnowalibyśmy z naszego koszmaru, któremu przydaliśmy tyle
wielkich liter, ile doznaliśmy złudzeń.
Według
Orygenesa tylko dusze skłonne do zła, „mają złamane skrzydła”,
oblekają się w ciała.
Innymi
słowy, bez fatalnego łaknienia nie ma wcielenia, ani historii. Tkwi
w tym przerażająca oczywistość, którą można wytrzymać, gdy
tylko otoczy się ją choćby najmniejszym aparatem teologicznym.
Cioran
Poczucie
fałszu przyjemności obecnych, a nieświadomość czczości
przyjemności brakujących są powodem niestałości. Pascal
Trudniej
umierać w wieku lat sześćdziesięciu lub osiemdziesięciu niż
dziesięciu albo trzynastu. Nieuzależnienie od życia, w tym tkwi
sedno! Bo życie to nałóg. Największy z możliwych. To tłumaczy
dlaczego tak trudno się go pozbyć. Cioran
Od
zawsze zmagałem się z jednym zamiarem, aby przestać się zmagać.
Wynik: zero. Cioran
„Życie
głupca jest nieprzyjemne, niespokojne, całe pędzi ku przyszłości”.
Tymi słowami Seneki przytoczonymi przez Montaigne można posłużyć
się do pokazania, że obsesja sensu historii to źródło zaburzeń
i że istotnie nim jest: iść z prądem albo mu się przeciwstawiać,
sprowadza się do tego samego, skoro w obu przypadkach wciąż
patrzymy w stronę przyszłości jako posłuszne lub posępne ofiary.
Cioran
Nigdy
nie chciałem niczego, nie chcąc jednocześnie - albo zaraz potem -
czegoś przeciwnego. Cioran
A
jednak ginekologowie się kochają, grabarze płodzą dzieci, cynicy
piszą, desperaci snują plany. Cioran
Gdy
się odechciewa żyć nie znaczy to wcale, że się zachciewa nie
żyć. Lec
Inteligencja
współczesnego człowieka przekształca się szybko w organ chwytny
jego pożądliwości. Gomez Davila
Powinniśmy
żebrać, nie wstydząc się i nie uważając, że domagamy się się
tego, do czego mamy prawo. Gomez Davila
Inflacja
ekonomiczna końca XX wieku jest fenomenem moralnym.
Rezultatem a zarazem ukaraniem egalitarnej zachłanności. Gomez Davila
Rezultatem a zarazem ukaraniem egalitarnej zachłanności. Gomez Davila
W społeczeństwie
kapitalistycznym bogacz nie umie używać pieniędzy do tego do czego
najbardziej się nadają: do eliminowania konieczności myślenia o
nich. Gomez
Davila
Tak
potępiana przez współczesnego człowieka „moralność
posiadacza” przekształciła się w moralność użytkownika, który
zachłannie wykorzystuje osoby, przedmioty, rzeczy – bezczelnie,
bezlitośnie, bezwstydnie. Gomez Davila
Większość
rzeczy, które człowiek „potrzebuje” nie jest mu do niczego
potrzebna. Gomez Davila
W życiu powinno się rozwijać nie
"kreatywność" lecz inteligentną pasywność.
Przepadliśmy
z kretesem. „Dobrobyt niesie z sobą upojenie, któremu ludzie
niżsi nigdy się nie oprą” - odnotowuje Balzac. Narody składają
się w większości z ludzi niższych, niezdolnych oprzeć się temu
upojeniu. Zdolność i żądza zniszczenia tych eks-biedaków Zachodu
są imponujące! Ceronetti
Ponieważ
człowiek to nowotwór, jego metastaza na inne planety nie wydaje się
taką znów nieprawdopodobną. Ceronetti
Chcę
się odnowić, istnieć – i podsuwam szyję pod życie jak pod
wielkie jarzmo. Pessoa
Aby
osiągnąć doskonałość, trzeba by odejść w strefę nieludzkiego
chłodu, a tam człowiek nie miałby serca, żeby kochać własną
doskonałość. Pessoa
Chcę
aby hasło mego ducha brzmiało: „twórca obojętności”.
Pessoa
...
wznieść swój blady triumf na poziom z którego obojętnie patrzy
się na własne ambicje, żądze i pragnienia; przechodzić obok
własnych radości i bólów, tak jak się przechodzi obok nie
interesujących ludzi. Pessoa
Moje
najszczęśliwsze chwile to te, w których o niczym nie myślę,
niczego nie chcę, nawet nie marzę, pogrążony w stagnacji jak
jakaś zbędna roślina, jak mech porastający powierzchnię życia.
Pessoa
Nie
czuję duszy, tylko spokój. Zewnętrzne rzeczy; wyraźne i
nieruchome – nawet te, które są w ruchu – są dla mnie takie,
jaki był pewnie świat dla Chrystusa, kiedy kusił go ze swoich
wyżyn Szatan. Są niczym – i pojmuję teraz, dlaczego Chrystus nie
uległ pokusie. Są niczym – i nie pojmuję, jak Szatan, taki stary
i doświadczony, mógł sądzić, że czymś takim kogokolwiek skusi.
Pessoa
W
pewnym sensie to był dom – to znaczy miejsce, w którym się nie
czuje.
Pessoa
Mam
ochotę przestać czuć, przestać myśleć, być ciszą, jak to
wszystko wokoło.
Bobkowski
Strach
jest wielki pan i głód też władcą jest pierwszorzędnym, ale
erotyzm jest też potęgą dość wściekłą. Witkacy
Każda
namiętność jest z początku słaba. Później jednak sama się
podnieca i nabiera sił w miarę swego rozwoju; łatwiej ją
wykluczyć niźli wygonić. Seneka
Nie
ten jest biedny, kto posiada mało, lecz ten kto pragnie więcej.
Seneka
Natury
zuchwałe i niepohamowane niech wystrzegają się podniet do zgubnej
swawoli. Seneka
Trzeba
obumrzeć aż do głębin [swej istoty] tak by nie obchodziła nas
ani przyjemność ani cierpienie. Mistrz Eckhart
Nie
przebywamy nigdy w sobie: zawżdy jesteśmy poza sobą: obawa,
pragnienie, nadzieja popychają nas ku przyszłości i odejmują
świadomość i oceny tego co jest, aby nas zabawić tym, co będzie,
ba, wtedy zgoła kiedy już nas nie będzie. [Nieszczęśliwy jest
wszelki umysł troskający się o przyszłość. Seneka Epist.98]
Montaigne
Jeżeli
nie zatrudnić ducha pewnym przedmiotem, który go spęta i okiełza,
wówczas rzuca się bezładnie to tu, to ówdzie, w szerokie pole
urojeń i nie ma szaleństwa i niedorzeczności, której by nie
spłodził w czasie tego wzruszenia. Montaigne
Udawałem
się w podróż – nigdy nie zdarzyło mi się, abym był dość
zaopatrzony: im więcej zaś obładowywałem się pieniędzmi, tym
więcej obciążałem się wraz i obawą, to o bezpieczeństwo dróg,
to o wierność sług, którzy strzegli mych tobołów: nigdy nie
czułem się dość bezpieczny o ile ich nie miałem na oczach.
Zostawiłem mą szkatułę w domu – ile podejrzeń i kłujących
myśli, którymi co gorsza, nie mogłem się podzielić! Ciągle
wyobraźnia moja zwracała się w tamtą stronę. Wszystko wziąwszy
w rachubę, ciężej przychodzi przechować pieniądze niż je
zgromadzić. Montaigne
Wszystkie
mniemania świata schodzą się w tym, że szczęście jest naszym
celem, mimo iż obierają ku temu rozmaite środki; inaczej przegnano
by je precz od razu; któż by bowiem słuchał tego, kto jako swój
cel zakłada nasze troski i cierpienia! Montaigne
Niedobór
bliżej jest umiarkowania niż nadmiar. Izokrates
Naszym
zwyczajnym postępowaniem jest iść za popędami chwili, na lewo, w
prawo, w górę, w dół, wedle tego, jak wiatr sposobności nas
nosi. Nie myślimy o tym, czego chcemy, prócz jeno w tej chwili,
kiedy chcemy, odmieniamy się jako owo zwierzę, które przybiera
barwę miejsca, gdzie je postawić. To co w jednej chwili
postanowiliśmy, odmieniamy w chwilę później; i znowuż wracamy do
dawnego: ot, jeno samo chwianie się a niestatek.
Jesteśmy
ciągani jak drewniana zabawka obcymi sznurkami. Horacy
Chwiejemy się
między rozmaitymi mniemaniami; nie pragniemy nic swobodno, nic
wyłącznie, nic stale.
Nie dziw, powiada
któryś starożytny, że przypadek tyle po nas może, skoro zgoła
żyjemy przypadkiem. Kto z grubsza nie skierował swego życia ku
jakiemuś celowi, nie potrafi też rozłożyć poszczególnych
czynności. Niepodobna uporządkować części temu, kto nie ma w
głowie kształtu całości. Montaigne
Musiałem wygnać
ze stada ogiera, z którym, skoro poczuł klacz, nie można sobie
było dać rady. Na swoje, zbyt łatwo dostępne, ani patrzeć nie
chciał, ale z obcych, niechby która przeszła tylko wpodle
pastwiska, zaraz go napadają niewczesne rżenia i dawne wściekłe
upały. Montaigne
Toż powiadają,
że pewien młody szlachcic, zakochany i jurny, zdoławszy
wytrwałością zmiękczyć wreszcie serce swej damy, z rozpaczy iż
w samym punkcie lubego spotkania okazał się miętkim i zemdlałym
Bezwładny
człon nie podniósł męsko starczej głowy. Tib. De inter. Inguin
pozbawił się go
bez zwłoki, wróciwszy do mieszkania i posłał swej damie tą
okrutną i krwawą ofiarę, jako oczyszczenie wyrządzonej zniewagi.
Gdyby to był uczynił z namysłu i z nabożności, jako kapłani
Cybeli, jakżebyśmy nie sławili tak wzniosłego postanowienia?
Montaigne
Większość
ludzkich opinii nie opiera się na dedukcji, ale na nienawiści,
sympatii albo nadziei. Le Bon
Życie
jest walką. Istoty niezdolne do walki nie posuną się naprzód. Le
Bon
Niezadowolenie
jest zawsze motywacją dla wysiłku; człowiek zbyt zadowolony nie
czyni postępów. Le Bon
Rozumny
człowiek powinien określić sobie wagę swoich spraw i prowadzić
każdą wedle jej porządku. Chciwość nasza miesza nieraz ten
porządek, karząc nam gonić za tylu rzeczami naraz, iż ścigając
zbyt gorliwie mniej ważne chybiamy najważniejszych. La
Rochefoucauld
Wszelka
rozkosz jest zapominaniem o sobie i niejako pierwszym zaparciem się
siebie. Levinas